درباره‌ی خصوصیات فردی آیت‌الله انصاری شیرازی

امتزاج حکمت و عرفان

رهبر معظم انقلاب در پیام تسلیت خود به مناسبت درگذشت آیت‌الله انصاری شیرازی، از ایشان با لقب «حکیم و عارف الهی» یاد کرده‌اند که عمر با برکت‌شان «یکسره با پارسائی و پرهیزگاری سپری شد و در خدمت علم و ترویج معارف الهی به کار رفت.» پایگاه اطلاع‌رسانی KHAMENEI.IR در گفت‌وگو با حجت‌الاسلام و المسلمین محمدباقر تحریری، استاد حوزه‌ی علمیه‌ی قم به واکاوی ابعاد فردی و اجتماعی شخصیت این عالم برجسته پرداخته است.
 
آیت‌الله انصاری شیرازی را می‌توان نمونه‌ی یکی از علمایی که دارای «جامعیت» بوده است، دانست. البته عمدتاً به جایگاه و مقام اخلاقی آن مرحوم اشاره می شود و به نوعی خصوصیت اخلاقی و عرفانی ایشان، سایر عرصه ها را تحت الشعاع قرار داده است. لطفا کمی در مورد جامعیت ایشان توضیح بفرمایید.
جامعیت آیت‌الله انصاری شیرازی این است که از یک طرف، شخصیت فلسفی و فیلسوف بودند و سال‌ها جلسه‌ی تدریس و کرسی درس در سطوح مختلف تا سطوح عالیه داشتند؛ علاوه بر این ایشان شخصیت عرفانی بودند چون در وادی عرفان نظری هم ید طولایی داشتند. هم‌چنین ارتباط آیت‌الله انصاری شیرازی با کتاب و سنت قابل توجه بود که وقتی وارد کتاب و سنت می‌شدند، گویی ایشان فیلسوف نیستند.

از سوی دیگر، آن جنبه‌ی ارتباطات اجتماعی و صبغه‌ی سیاسی ایشان نیز حائز اهمیت است که این ویژگی نیز یک بُعد جامعیت است که البته از آن دید بلند ایشان نسبت به دین سرچشمه می‌گرفت. ایشان به دین نگاه یک بُعدی نداشته و مانند حضرت امام رحمه‌الله بودند که یک شخصیت دارای ابعاد مختلف که دین را آن‌طور که رسیده می‌پذیرفتند. این موضوع حکایت از ایمان بالا نسبت به مقصد دارد که مقصد، رساندن انسان‌ها به سعادت ابدی و عبودیت خدای متعال است؛ اما با پیاده کردن دین در شئون گوناگون جامعه و با رهبری الهی و رهبری معصوم و بعد از معصوم نیز رهبری نائبان معصوم و امام خمینی رحمه‌الله و بعد از ایشان هم حضرت آیت‌الله خامنه‌ای.

دیدار آیت‌الله انصاری شیرازی با رهبر انقلاب در حاشیه‌ی سفر رهبر انقلاب به قم ۱۳۸۹/۷/۲۸

هم‌چنین مسئله‌ی صبغه‌ی اخلاقی ایشان نیز مهم است که واقعاً ایشان الگو بودند. نه این‌که بگوییم شخص اخلاقی بود، بلکه ایشان در قله‌های اخلاقی به سر می‌برد که سخن ایشان جنبه‌ی تأثیرگذاری داشت. برخورد و رفتارهای ایشان هم جنبه‌ی تأثیرگذاری داشت و اصلاً در مجلسی که ایشان حضور داشت، حتی اگر سخنی هم نمی‌فرمود، انسان را دگرگون می‌کرد.